Russische onderzoekers zouden bij geologische metingen in Antarctica sporen van enorme olie- en gasreserves hebben gevonden. Volgens schattingen gaat het om een hoeveelheid van meer dan 511 miljard vaten olie. Dat is vergelijkbaar met de gecombineerde voorraden van Saoedi-Arabië en de Verenigde Staten.
De ontdekking heeft wereldwijd vragen opgeroepen over de grenzen van wetenschap en geopolitiek. Terwijl Rusland spreekt van puur onderzoek, vrezen andere landen dat het om meer gaat dan dat. Antarctica is officieel een beschermd gebied. Maar de vondst van zulke enorme voorraden zet die status onder druk en heropent het debat over wie werkelijk eigenaar is van de rijkdommen onder het ijs.
Een ontdekking die vragen oproept
De gegevens komen van het Russische geologisch onderzoeksinstituut Rosgeo, dat sinds 2020 seismische studies uitvoert met het onderzoeksschip Akademik Aleksandr Karpinski. De metingen, uitgevoerd in het gebied rond de Britse territoriale claim in Antarctica, zouden wijzen op diepe sedimentlagen met een grote kans op fossiele brandstoffen.
Volgens een rapport dat onder meer werd geciteerd door Newsweek en Offshore-Mag, zou Rusland zo een strategische schat in kaart hebben gebracht. Officieel spreekt Moskou over “wetenschappelijk onderzoek”, maar experts benadrukken dat de implicaties veel verder gaan dan geologie alleen.
Een beschermd continent
Antarctica is sinds 1959 beschermd door het Antarctisch Verdrag, dat militaire activiteiten en commerciële exploitatie van natuurlijke hulpbronnen verbiedt. Het continent mag enkel worden gebruikt voor vreedzaam, wetenschappelijk onderzoek.
De Britse regering reageerde bezorgd op de Russische activiteiten, maar beide landen ontkennen dat het om voorbereidingen voor olieboringen gaat. Volgens S&P Global Commodity Insights benadrukken diplomaten dat Rusland formeel binnen de grenzen van het verdrag opereert.
Tussen wetenschap en geopolitiek
Voor Rusland kan de vondst meer zijn dan een wetenschappelijke doorbraak. De energievoorziening speelt een centrale rol in de Russische economie en internationale invloed. Mocht de ontdekking ooit worden bevestigd en commercieel interessant blijken, dan zou dat Rusland een sterkere positie kunnen geven in toekomstige energiedebatten.
Tegelijkertijd zou elke vorm van ontginning in strijd zijn met de huidige internationale regels. Geopolitieke analisten, waaronder professor Klaus Dodds van de Royal Holloway University, waarschuwen voor mogelijke spanningen. Zij vrezen dat dergelijke “wetenschappelijke missies” op termijn de aanzet vormen tot een nieuwe strijd om natuurlijke rijkdommen.
Een kwestie van tijd en beleid
Voorlopig is er geen sprake van daadwerkelijke ontginning. De temperaturen, het dikke ijs en de strikte internationale regelgeving maken grootschalige boringen technisch en politiek onhaalbaar. Toch roept de ontdekking de vraag op hoelang het moratorium standhoudt in een wereld die nog altijd afhankelijk is van olie.
Milieuorganisaties wijzen erop dat het openbreken van een nieuw ecosysteem desastreuze gevolgen zou hebben voor het klimaat en het leven in de Zuidelijke Oceaan. De wetenschappelijke gemeenschap pleit dan ook voor transparantie over de data en voor een versterking van de internationale afspraken rond het continent.
Lees ook: Tijd omkeren blijkt mogelijk in nieuw kwantumexperiment
