Wetenschappers hebben onlangs aanzienlijke vooruitgang geboekt in het begrijpen van onze oceanen dankzij een nieuwe hoge-resolutiekaart van de zeebodem. Deze kaart onthult bijna 100.000 voorheen onbekende onderwaterbergen, wat ons inzicht in de mariene geografie ingrijpend verandert. Deze bevindingen zijn niet alleen fascinerend voor onderzoekers, maar hebben ook belangrijke implicaties voor economie, milieu en veiligheid.
De rol van technologie en wetenschap
David Sandwell van het Scripps Institution of Oceanography speelde een cruciale rol in dit onderzoek. Dankzij de nieuwste satellietobservaties konden deze gedetailleerde gegevens worden verzameld, vergelijkbaar met de effecten van smeltende gletsjers in Groenland. De SWOT-missie, die in december 2022 van start ging, was essentieel voor het verkrijgen van de benodigde data voor deze kaart.
Satellieten zoals de autonome onderzeeër Ran hebben aanzienlijke voordelen ten opzichte van traditionele scheepsmethoden. Terwijl werken met een schip vaak veel tijd, brandstof en geld kost, kan een satelliet ongeveer 90% van de aarde elke 21 dagen in kaart brengen. Hoewel ze niet dezelfde nauwkeurigheid bieden als sonar, compenseren ze dit door hun snelheid, schaal en frequente observaties.
Het belang van zeebodemkaarten
Momenteel is ongeveer een kwart van de zeebodem met sonar in kaart gebracht. Daarom vullen satellietgegevens deze leemte op. Zeebodemkaarten zijn nuttig voor toepassingen zoals:
- het opsporen van zeldzame mineralen op de zeebodem,
- het optimaliseren van scheepvaartroutes,
- het signaleren van gevaren
- en zelfs bij militaire operaties onder water.
Nadya Vinogradova Shiffer benadrukte dat “zeebodemkartering onmiskenbaar belangrijk is voor zowel gevestigde als opkomende economische kansen”, wat echt de waarde van deze gegevens onderstreept.
Seamounts, oftewel onderwaterbergen, vormen een uitdaging omdat ze vaak onzichtbaar zijn. Voorheen waren seamounts kleiner dan ongeveer 1.000 meter moeilijk te ontdekken. Dankzij de nieuwe satellietkaart kunnen we onderwaterbergen identificeren die minder dan de helft van die hoogte zijn, door gebruik te maken van technieken die zijn gebaseerd op zwaartekrachtmetingen.
Implicaties voor natuur en strategie
Abyssale heuvels bedekken ongeveer 70% van de zeebodem en waren met eerdere satellieten bijna onzichtbaar. Dit is vergelijkbaar met de ontdekking van biologische structuren in de Middellandse Zee. Yao Yu verklaarde dat “abyssale heuvels de meest voorkomende vormen op de zeebodem zijn”, structuren die enorme zeestromen in gang zetten. Deze structuren zorgen voor de distributie van warm water en voedingsstoffen wereldwijd, vergelijkbaar met een hydrologische cyclus op Mars.
Onderwaterbergen en -heuvels zijn rijke voedingsbodems, die plankton, vissen en diepzeekoralen aantrekken. Met nauwkeurige kaarten kunnen we kwetsbare ecosystemen beter lokaliseren en helpen bij hun bescherming.
Bovendien bieden de verbeterde kaarten verrassende voordelen voor militair gebruik. Defensie-instellingen kunnen ze gebruiken om onderzeeërs beter op te sporen en hun sonarstrategieën aan te scherpen. Daarnaast worden deze gegevens ingezet om klimaatmodellen nauwkeuriger te maken.
Toekomstperspectieven
Onderzoekers willen voortbouwen op deze ontdekkingen door voor elk kenmerk van de zeebodem preciezere dieptemetingen uit te voeren. Nieuwe missies zoals SWOT blijven helpen om meer van onze planeet in kaart te brengen.
Deze ontwikkelingen tonen aan hoe ver moderne technologie ons kan brengen bij het beheren van natuurlijke hulpbronnen. Terwijl we meer over onze oceanen ontdekken, ontstaan er nieuwe ideeën om zowel milieuvriendelijke als economische doelen te realiseren.
