Een voorlopig ontwerp van het stappenplan dat de Europese Commissie op 6 mei om 15:30 uur wil presenteren om een einde te maken aan de afhankelijkheid van de EU van Russische energie-importen, circuleert al. Forbes heeft dit plan kunnen inzien.
Het Franse gespecialiseerde medium Contexte heeft net een voorlopige versie gepubliceerd -nog onderhevig aan last-minute wijzigingen- van de nieuwe maatregelen voorgesteld door de Europese Commissie om de afhankelijkheid van haar leden van Russische gasleveringen (pijpleidingen en LNG), olie en verrijkt uranium te verminderen.
De Commissie legt daarin uit de “geleidelijke beëindiging van de import van Russisch gas in twee fasen te willen organiseren, meteen te beginnen met alle nieuwe contracten en bestaande spotcontracten (korte termijn)”. Een wetsvoorstel is al voor volgende maand gepland en zal de verbodsbepaling van deze laatste contracten “uiterlijk eind 2025” omvatten.
Andere maatregelen zullen in juni worden gepresenteerd en zijn bedoeld “om de resterende import van Russisch gas, zowel via pijpleiding als vloeibaar aardgas”, die onderhevig zijn aan bestaande langetermijncontracten, te verbieden. “Dit verbod zou uiterlijk eind 2027 van kracht moeten worden,” stelt de tekst.
Ook verrijkt uranium
Nog volgende maand zal een wetsvoorstel worden gepresenteerd om de invoer in de nucleaire sector te reguleren. Het doel is om “geleidelijk de afhankelijkheid van Rusland voor uranium, verrijkt uranium en andere nucleaire stoffen te verminderen”, door onder andere “handelsmaatregelen” bij de invoer van verrijkt uranium voor te stellen.
In deze sector zullen de lidstaten “nationale plannen met concrete maatregelen en tijdschema’s” moeten opstellen. Deze moeten uiterlijk eind 2025 aan de Commissie worden voorgelegd. Er zal een soortgelijk systeem van nationale plannen worden geïmplementeerd voor de geleidelijke beëindiging van de resterende Russische olie-import.
Verscheidene lidstaten hebben al vroege maatregelen genomen om de import van Russisch gas te verminderen of zelfs te verbieden, onder andere door lopende contracten met de betrokken leveranciers te beëindigen. Estland, Litouwen, Letland, Denemarken, Finland, Zweden, Duitsland, Polen, Kroatië, Malta, Ierland, Luxemburg, Oostenrijk en Tsjechië hebben zo de levering van gas uit Rusland verboden of onderbroken. Sommige lidstaten kunnen echter indirect van Russisch gas worden voorzien via aankopen op de groothandelsmarkt.
Het stappenplan om een einde te maken aan Russische energie-import wil de totale onafhankelijkheid van de EU van Russische energie garanderen door de import van gas, nucleaire energie en olie op een ordelijke, veilige en goed voorbereide manier geleidelijk af te bouwen, in overeenstemming met de klimaatneutraliteitsdoelstellingen van de EU.
Het plan vult de strategische doelstellingen van de EU aan, zoals uiteengezet in De Kompas voor de concurrentiekracht van de EU, het Clean Industrial Pact en het Actieplan voor betaalbare energie, door de import van fossiele brandstoffen van leveranciers die zorgen baren op het gebied van economische veiligheid te verminderen en de transitie naar schone energie te versnellen door het afstoten van fossiele brandstoffen.
De negen voorgestelde maatregelen in het dinsdag geformaliseerde stappenplan hebben tot doel de Russische energie effectief van de EU-markten te verwijderen zonder de leveringszekerheid in gevaar te brengen en door de impact op de prijzen en markten te minimaliseren.
Meer blootstelling van LNG aan wereldmarkt schommelingen
Sinds het begin van de crisis door de oorlog in Oekraïne is de EU in toenemende mate afhankelijk van LNG, dat een cruciale rol heeft gespeeld in de vervanging van Russische gasimporten en momenteel ongeveer 40% van de EU-importen uitmaakt. Bijgevolg zijn de gasprijzen in de EU nu meer blootgesteld aan de dynamiek van de LNG-markten, die wereldwijd van omvang zijn.
De daadwerkelijke implementatie van dit stappenplan vereist volgens de redactie van Contexte dan ook een sterke betrokkenheid, solidariteit, inzet en samenwerking van alle lidstaten, Europese instellingen en energiemarktdeelnemers.
Om deze betrokkenheid te verifiëren, is de Commissie van plan de impact van het geleidelijk beëindigen van de import van Russische energie te evalueren en zal de voortgang op dit gebied nauwgezet volgen. Het zal ook de nodige ondersteuning bieden aan alle lidstaten om de uitdagingen aan te gaan waar zij mee te maken kunnen krijgen. Regelmatige uitwisseling van informatie binnen bestaande coördinatiegroepen en regionale samenwerkingsgroepen zou de EU uiteindelijk in staat moeten stellen de koers te behouden richting haar doelstellingen, terwijl noodzakelijk aanpassingen tijdig en effectief worden gemaakt, gezien de leveringszekerheid en de dynamische marktevolutie.
