In gesprek met Philippe Vlerick ontvouwt zich een caleidoscopisch beeld van een denker, ondernemer en mens, diep geworteld in traditie maar altijd vooruitkijkend. Op zijn 69ste is de investeerder, met liefde voor cultuur, nog steeds energiek. “Ik wil betekenis geven aan het leven.”
Achter een neoclassicistische arduinen gevel huist de Vlerick Group, een Belgische onafhankelijke en gediversifieerde familiale groep, die ook internationaal actief is. De industriële wortels van de groep liggen in de Vlaamse textielindustrie en gaan terug tot 1880. Vandaag staat de groep voor vier verscheidene divisies: industriële activiteiten, langetermijndeelnemingen, vastgoed en private equity en groeikapitaal. Bekende bedrijven waarin Vlerick participeert zijn onder meer textielbedrijven Uco en Concordia, de bankverzekeraar KBC, Mediahuis (De Standaard), kapitaalverschaffer Pentahold. Ook Smartphoto behoort tot de portefeuille, waarop hij recent – samen met Marc Coucke – een verplicht openbaar overnamebod uitbracht op alle uitstaande aandelen om het bedrijf volledig over te nemen.
“Ik ben geen klassieke manager”, glimlacht Philippe Vlerick ondeugend. In 2006 werd hij nog uitgeroepen door Trends tot Manager van het Jaar. “Ik ben een ondernemer in hart en ziel.” Hij vertelt over de beginjaren, in de textielindustrie, en hoe hij met een langetermijnvisie bedrijven uitbouwde. Of het nu gaat om een afdeling in India opzetten of UCO overnemen tijdens uitdagende marktomstandigheden, telkens was zijn aanpak gericht op kansen benutten. “Het gaat niet alleen om cijfers, maar om de mensen en ideeën erachter. Hoe creëer je samen waarde op de lange termijn?”
Rentmeesterschap
Die focus op samenwerking en een collectieve geest kenmerkt zijn visie op leiderschap. “Onze organisatie functioneert als een dynamisch ecosysteem. Binnen onze managementstructuur is ruimte voor discussie en onafhankelijk denken. Ik ben geen solist, ik geloof in het collectief. Onze managementstructuur is gebouwd op wederzijds respect en dialoog. Aan het hoofd staat een managementteam van tien leden en een directiecomité van vijf personen, waaronder ikzelf als voorzitter. Mijn rol is vaak sturend, maar ik zie het als mijn taak om anderen de ruimte te geven hun expertise in te zetten. Het gaat om samen nadenken, samen beslissen en samen vooruitgaan.”
“Het gaat om verantwoordelijkheid, niet om bezit. Dat is een waarde die ik mijn kinderen meegeef”
Philippe Vlerick benadrukt dat ondernemerschap voor hem verder reikt dan financieel succes. “Het is een passie die verweven is met mijn levensvisie. Wat we verdienen, herinvesteren we in groei, innovatie en maatschappelijke vooruitgang. Bedrijven zijn geen anonieme machines, maar ecosystemen van talent en ambitie.” Ook governance en verantwoordelijkheid staan centraal in zijn benadering. “Wat we verdienen, herinvesteren we. Niet alleen in onze bedrijven, maar ook in maatschappelijke projecten. Ondernemerschap is geen sprint, maar een estafette. Je bouwt iets op dat doorgegeven kan worden aan volgende generaties.” Hij noemt rentmeesterschap als een van de belangrijkste waarden binnen zijn familie en de groep. “We zien onszelf als beheerders, niet als eigenaars. Het gaat om verantwoordelijkheid, niet om bezit. Dat is een waarde die ik mijn kinderen meegeef.” Zijn vier kinderen, waarvan één actief is in het familiebedrijf, worden aangemoedigd om hun eigen weg te vinden, binnen of buiten de groep. Die waarden staan ook met zoveel woorden neergeschreven in het familiaal charter. Zichtbaar ontroerd leest Philippe Vlerick de passages met de kernwaarden voor. “Rentmeesterschap, ondernemerschap, maatschappelijke relevantie, meritocratie, onafhankelijkheid, duurzaamheid, integriteit, professionalisme. Dat is het, hè.”
Hij verwijst naar zijn oom André Vlerick, naar wie onder andere de Vlerick Business School is vernoemd. “Mijn oom had geen kinderen, en ik zie het als mijn taak om zijn werk voort te zetten, onder meer via de Stichting Professor Vlerick. Het is belangrijk om niet alleen naar vandaag te kijken, maar ook naar wat je achterlaat.”
Internationale markten
Zijn groep weerspiegelt deze brede kijk. Met een stevige basis in traditionele sectoren zoals textiel en luchtvaartonderdelen, maar met toenemende investeringen in de nieuwe economie. Denk aan biotechnologie, schone energie en slimme mobiliteit. “Innovatie is voor ons een manier om economische, sociale en ecologische uitdagingen aan te pakken. Door traditionele kennis te koppelen aan moderne technologie creëren we duurzame impact.” De internationale dimensie speelt hierin een belangrijke rol. “Oost-Europa is voor ons strategisch: sterke technische knowhow en een werkethos dat bij ons past.” China blijft relevant, ondanks uitdagingen, en India biedt enorm potentieel. “India vraagt om strategische partnerschappen en geduld, maar het is een land waar je met een lange adem veel kunt bereiken.”
“Te veel cruciale ondernemingen zijn verkocht aan buitenlandse groepen”
Toch blijft zijn blik niet alleen gericht op internationale markten. Wat hem zorgen baart, is de afhankelijkheid van België van buitenlandse investeringen. “Te veel cruciale ondernemingen zijn verkocht aan buitenlandse groepen. Dat is een groot verlies. We moeten onze eigen koers blijven varen en strategisch investeren in onze economie.” Toch blijft hij optimistisch over de toekomst, al benadrukt hij de noodzaak van hervormingen. “Onze overheid moet efficiënter worden. Het beslag op het BBP is te hoog, en we verliezen talent door complexe regelgeving en inefficiëntie. We moeten mensen activeren en kansen creëren, want economische groei is essentieel voor vooruitgang.”
Voor Philippe Vlerick draait het niet om macht, maar om invloed. “Invloed is constructief. Het helpt dingen in beweging te zetten, ideeën te realiseren. Soms ben ik de dirigent, soms speel ik slechts de triangel, maar altijd probeer ik bij te dragen aan het grotere geheel.” En dan met een filosofische noot: “Een samenleving is als een schip. Het heeft een anker nodig om stabiliteit te bieden, maar het is ook gemaakt om te varen, om nieuwe horizonten te bereiken. Dat is wat ik nastreef: stevig verankerd blijven in onze waarden, maar altijd in beweging, op zoek naar wat beter kan.”
Literatuur
Zijn liefde voor literatuur verraadt een bewondering voor grote denkers en universele geesten. “In het begin was het Woord, en het Woord was God.” De kracht en diepgang van deze openingszin uit de proloog van de Theologie van Johannes raakt aan iets universeels. Het Woord als kern, als beginpunt van alles, en als drager van waarheid en verbinding. Het herinnert ons eraan hoe taal, in haar puurste vorm, een brug kan slaan tussen ideeën, mensen en generaties. “Het is die universele verbondenheid die mij raakt”, zegt Philippe Vlerick. “Woorden geven betekenis, en betekenis geeft richting.”
Hij wijst op een andere zin die hem evenzeer fascineert: de openingsverklaring van de Declaration of Independence uit 1776. Uit het hoofd citeert hij: “We hold these truths to be self-evident: that all human beings are created equal, and that they are endowed by their Creator with inalienable rights, including life, liberty and the pursuit of happiness.”
“Het idee dat geluk een recht is – dat je de vrijheid moet hebben om het na te streven –
raakt de kern van het menselijke bestaan”
“Het idee dat geluk een recht is – dat je de vrijheid moet hebben om het na te streven – raakt de kern van het menselijke bestaan. Het is een uitnodiging om het leven bewust vorm te geven, vrij van onderdrukking, met ruimte voor eigen keuzes en betekenis.”
Die filosofische beschouwingen worden meteen persoonlijker wanneer hij over zijn eigen rituelen vertelt. “Lezen is voor mij essentieel. Het geeft me rust en voedt mijn geest. Vaak word ik rond drie uur ’s nachts wakker. In plaats van te piekeren, sta ik op en grijp ik een boek. Ik lees een uur, soms langer, en keer daarna ontspannen terug naar bed.” Zijn leeslijst is divers: momenteel wisselt hij tussen een boek van Ethan Mollick over kunstmatige intelligentie en Mémoires d’Outre-Tombe van Chateaubriand. “Chateaubriand fascineert me enorm”, vertelt hij. “Zijn schrijfstijl is rijk en romantisch, maar vooral zijn vermogen om de menselijke natuur bloot te leggen, blijft relevant. Wat hij beschrijft over de menselijke conditie, de tijdgeest en de innerlijke strijd is tijdloos.”
