Hoewel de beslissing al weken in de lucht hing, blijft het een donderslag in het Franstalige Belgische medialandschap: de groepen Rossel en IPM, twee pijlers en historische rivalen van de geschreven pers, maken hun fusie officieel. Wat lijkt op een ware overname. Deze operatie, gepresenteerd als een antwoord op de structurele uitdagingen van de sector, hertekent het ecosysteem van de informatie in Franstalig België grondig en roept talrijke democratische, economische en sociale vragen op.
De feiten: een structuurveranderende fusie, drie pijlers en een nieuw aandeelhouderschap
Concreet neemt Rossel – al eigenaar van Soir, Sudinfo, 50% van L’Écho en 50% van RTL Belgium – de geschreven persactiviteiten van IPM over, namelijk La Libre, La DH/Les Sports, L’Avenir, LN24, evenals de magazines Moustique, Télé Pocket en Paris Match België. In ruil hiervoor neemt de familie le Hodey, die IPM leidt, met 10% deel in het kapitaal van de Rossel-groep, die nu in handen is van de families Hurbain, Marchant, Defourt en Le Hodey. François le Hodey zal zitting nemen in de raad van bestuur van Rossel.
De nieuwe gigant zal worden opgebouwd rond drie verschillende pijlers:
- De Rossel pijler (Le Soir, Soir Mag, So Soir, etc.), gevestigd in Brussel.
- De IPM Presse pijler (La Libre, La DH, Moustique, Télé Pocket, Paris Match België), die op het hoofdkantoor van IPM in Etterbeek blijft.
- De Sud Media pijler (Sudinfo, L’Avenir en hun regionale edities), gevestigd in Bouge, nabij Namen. Dit is het meest gevoelige dossier. Want de redactie van L’Avenir heeft een sterke syndicale traditie en onafhankelijkheid die niet goed samengaat met de sociale en economische methoden van de directie van Sudinfo. Dit zou vonken kunnen geven en sociale acties kunnen veroorzaken. Om nog maar te zwijgen van de vele ‘overlap’, vooral op het niveau van de lokale edities.
De familie le Hodey behoudt echter de controle over het audiovisuele deel van IPM (LN24, LN Radio, Fun Radio) en andere activiteiten zoals Continents Insolites of Yago.
De operatie, die nog groen licht moet krijgen van de Belgische Mededingingsautoriteit, zou in de eerste helft van 2026 kunnen worden afgerond.
De uitgesproken ambities: “Onafhankelijke journalistiek behouden”
Voor Bernard Marchant, CEO van Rossel, gaat het om “de crisis van de sector het hoofd bieden” en “de redactionele verschillen behouden”: “We willen projecten die gedifferentieerd zijn, en dit fusieproject voorziet in het behouden van deze verschillen, deze redactionele handvesten op elk van de redactiepijlers die we gaan ontwikkelen”. François le Hodey, CEO van IPM, spreekt over “een noodzakelijke integratie” om “op lange termijn een pluralistische, onafhankelijke en voor iedereen toegankelijke pers te garanderen”.
Beide leidinggevenden benadrukken de noodzaak om technische en commerciële middelen te bundelen, een uniek abonnementsplatform te creëren en te investeren in kunstmatige intelligentie om concurrerend te blijven tegenover de digitale giganten en de dalende traditionele reclame-inkomsten. Op papier lijkt dit aantrekkelijk, maar in de praktijk hebben kioskervaringen zelden voor extra inkomsten gezorgd. Naast de intrinsieke aantrekkelijkheid van het formaat, betalen vandaag de dag weinig lezers om meerdere titels te lezen; men kan zich moeilijk voorstellen dat in het huidige klimaat van stagnatie in betaalde digitale abonnementen, deze trend zal keren door dit project. “Er kan geen onafhankelijkheid van informatie zijn zonder financiële autonomie. Dat is een essentiële voorwaarde”, verklaarde Bernard Marchant aan Le Soir. Kortom, de entiteiten die vandaag als “niet-rendabel binnen de verschillende pijlers” worden beschouwd, zullen daar waar nodig weer “op orde moeten worden gesteld”. La Libre wordt beschouwd als “rendabel” en de DH “zou dat meer kunnen zijn”, terwijl L’Avenir dat “niet is”, aldus François le Hodey en Bernard Marchant.
Maar om de impact van deze beslissing goed te begrijpen en wat er vandaag echt op het spel staat, volgt hier een analyse in vier punten.
-
De democratische kwestie: pluralisme in gevaar
De fusie tussen Rossel en IPM concentreert nu 94% van het publiek van de Franstalige Belgische geschreven pers onder één vlag, waarbij Rossel in een ultra-dominante positie is (90%) op het niveau van het nieuwe aandeelhouderschap. Deze situatie roept ernstige bezorgdheid op over het pluralisme en de diversiteit van de informatie. In een interview met 21 News in oktober vorig jaar sprak Georges-Louis Bouchez, voorzitter van MR, zijn bezorgdheid al uit over de potentiële situatie van extreme concentratie binnen de Franstalige pers. “Vandaag laat Bernard Marchant zich niet in met redactionele keuzes, wat hem siert, maar wat gebeurt er morgen met een andere CEO?”, merkte hij op. De voorzitter van de MR liet destijds zijn voorkeur blijken voor de overname van de activiteiten van IPM door een andere private groep, Belgisch of buitenlands.
Voor de PS is het een “tsunami voor het mediapluralisme”: de vrees is dat de veelvoudigheid van titels slechts schijn is, met het risico dat de redactionele lijnen uniform worden onder druk van economische synergieën en interne rationalisaties. De verenigingen van journalisten, de vakbonden en de Vereniging van Beroepsjournalisten eisen stevige garanties over de redactionele onafhankelijkheid en het voortbestaan van de titels om een “uniformisering van de informatie” en het verdwijnen van afwijkende stemmen, die essentieel zijn voor het democratische debat, te voorkomen.
Aan de kant van de Engagés en Ecolo is het ook het lot van L’Avenir dat vragen oproept, omdat het mogelijk het meest bedreigd is in zijn toenadering tot zijn historische rivaal Sudinfo, de regionale groep van de Rossel-groep. L’Avenir wordt vooral gelezen in de landelijke regio’s en Sudinfo in de stedelijke centra. Maar situaties van directe confrontatie bestaan: in Huy-Waremme, in Verviers of in Picardisch Wallonië. En dan is er nog de regionale krant gevestigd in Namen, beschouwd als de historische Waalse media van de christelijke familie, vooral in de provincies Namen, Luxemburg, Waals-Brabant en een deel van Henegouwen en sommige arrondissementen van Luik.
Vandaag is L’Avenir de bestverkochte papieren krant in Franstalig België, maar zijn integratie in de kantoren en binnen de invloedssfeer van Sudinfo voorspelt editiesfusies, synergieën en schaalvoordelen op het niveau van de journalisten. En als de twee redacties zich in dezelfde gebouwen van Sudinfo in Namen zullen bevinden, belooft het samenwonen ingewikkeld te worden. Tussen de twee teams is er eerder sprake van minachting en afgunst dan van idylle. Van haar kant heeft de minister van Media, Jacqueline Galant (MR), duidelijke garanties geëist over de eerbiediging van het pluralisme en de diversiteit van de titels, met de nadruk op de grote aandacht van de regering voor dit dossier.
-
De economische kwestie: rationalisatie en risico’s voor werkgelegenheid
De fusie vindt plaats binnen een context van structurele crisis in de sector: digitale transitie, het wegkapen van reclame-inkomsten door de GAFAM, en het einde van de postale concessie Bpost. Beide groepen rechtvaardigen hun toenadering door de noodzaak om technologische investeringen te bundelen, kosten te rationaliseren en digitale publieken beter te monetariseren. Maar deze industriële logica kan zware gevolgen hebben: vermindering van het aantal titels, bundeling van redacties, schrapping van banen en verzwakking van het journalistieke aanbod. Ondanks de beloften van de leiders om autonome redacties en verschillende redactionele handvesten te behouden, zou de economische realiteit tot personeelsreducties en een vermindering van de redactionele diversiteit kunnen leiden.
Voor IPM, structureel verliesgevend, is de fusie een overlevingsstrategie, maar voor de gehele sector betekent het een verzwakking van de werkgelegenheid in de journalistiek, een krimp van de economische activiteiten en een daling van de verspreiding en reclame-inkomsten. In dit opzicht zou de fusie kunnen leiden tot een behoorlijk problematische situatie van monopolie op de reclamemarkt. Adverteerders komen immers tegenover een enkele operator te staan, die de prijzen naar zijn hand kan zetten. Hoewel de situatie van duopolie niet perfect was – met een potentieel risico van prijsovereenkomsten – zal met de fusie één enkele regie, gecontroleerd door de Vlaamse groep DPG voor het nationale deel, de prijzen naar eigen inzicht bepalen.
-
De beslissing van de Mededingingsautoriteit: groen licht onder voorwaarden?
De operatie blijft afhankelijk van de opinie van de Belgische Mededingingsautoriteit, die zich uitspreekt over de gevolgen voor de markt en de concurrentie. Verschillende scenario’s zijn mogelijk: een volledige afwijzing van het project (weinig waarschijnlijk), structurele aanpassingen of de verplichting om één of meer titels af te stoten (L’Avenir, bijvoorbeeld) om een overweldigende dominante positie te voorkomen. Vakbonden, verenigingen van journalisten en verschillende politieke leiders verzoeken de Autoriteit om extra waarborgen op te leggen om de diversiteit van de aanbod te garanderen en uniformiteit van informatie te voorkomen. De langverwachte beslissing zal bepalend zijn voor de toekomst van het Belgische medialandschap.
-
Nederlaag voor IPM, overwinning voor Rossel: een industriële verschuiving
Rossel en IPM waren al decennia lang de voortdurende boksmatch om de dominantie over de media in Franstalig België. Vandaag lijkt deze fusie-overname sterk op die bokser die de handdoek in de ring gooit vóór het definitieve knock-out gaat. Deze fusie betekent een industriële en economische nederlaag voor IPM, dat niet in staat was te weerstaan en te antwoorden op de sectorcrisis, de veranderingen en digitale investeringen niet heeft voorzien en zich gedwongen ziet zijn persactiviteiten aan zijn historische rivaal over te dragen. Rossel daarentegen consolideert zijn positie als onbetwiste leider, met een blijvende rentabiliteit in België en een succesvolle strategie van acquisities en consolidaties in België (Ciné Télé Revue, RTL-TVI…) en in Frankrijk (Voix du Nord, L’Union/L’Ardennais, Le Courrier Picard…). Voor IPM betekent het verlies van zijn onafhankelijkheid het einde van een tijdperk; voor Rossel is het een strategische overwinning, waardoor het sterker kan wegen tegenover de digitale reuzen en zijn greep op de Franstalige informatie kan versterken. Deze industriële verschuiving loopt echter het risico de concentratie van de sector te versnellen, ten koste van de diversiteit en vitaliteit van het democratische debat.
Tot slot, de fusie Rossel-IPM, hoewel deze voldoet aan economische en technologische eisen, roept fundamentele vragen op over de toekomst van pluralisme, werkgelegenheid en democratie in Franstalig België. De beslissing van de Mededingingsautoriteit zal doorslaggevend zijn om de grenzen en waarborgen vast te stellen voor deze nieuwe mediaperiode.
