Zonnepanelen in de ruimte die dag en nacht energie leveren: het klinkt als sciencefiction. Toch stelt de Europese ruimtevaartorganisatie ESA dat deze technologie tegen 2050 wel eens tot 80% van Europa’s hernieuwbare energie kan leveren.
Volgens recente prognoses van onder meer ESA en The Guardian kan zonne-energie vanuit de ruimte een sleutelrol spelen in de Europese energiemix. Satellieten met gigantische zonnepanelen zouden dag en nacht stroom opwekken en die via microgolven of lasers naar de aarde sturen. Voor beleidsmakers opent dit de deur naar een stabieler, schoner en minder afhankelijk energiesysteem.
Wat zijn ruimte-zonnepanelen?
Het idee klinkt eenvoudig maar de uitvoering minder, met gigantische zonnepanelen in een geostationaire baan rond de aarde die continu zonlicht opvangen, zonder hinder van wolken of nacht.
De opgewekte energie wordt via microgolven of lasers naar ontvangstantennes op aarde gestuurd. Die zogenaamde rectennas zetten het signaal weer om in elektriciteit. Volgens ESA kan dit een doorbraak zijn in de Europese energietransitie.
Zo’n zonnecentrale in de ruimte zou uit panelen van meerdere kilometers bestaan en samen meer energie kunnen opwekken dan duizenden aardse windturbines. ESA werkt met het Solaris-programma al aan eerste testen van deze technologie.
Waarom denkt Europa dat dit werkt?
Doordat de panelen 24 uur per dag produceren, is er geen nood meer aan enorme batterijvoorraden of back-upcentrales. Studies schatten dat de behoefte aan opslagtechnologie hierdoor met meer dan 70% kan dalen.
Dat betekent niet alleen meer stabiliteit, maar ook forse kostenbesparingen op systeemniveau. Er is minder investering nodig in opslag, het stroomnet kan efficiënter gebruikt worden en de afhankelijkheid van wisselende wind- en zonnecapaciteit neemt af. Volgens King’s College London kan dit Europa een ongeziene voorsprong geven.
Welke obstakels liggen er nog?
De enorme omvang van de satellieten en de technologie voor energieoverdracht vormen een uitdaging. Ook de bescherming tegen straling en slijtage in de ruimte zijn nog niet opgelost.
Daarnaast gaat het om enorme investeringen: lanceringen, assemblage in een baan rond de aarde en later het veilig verwijderen van installaties om ruimtepuin te voorkomen. Politiek en juridisch spelen internationale samenwerking en regels rond ruimteverkeer een cruciale rol.
Tot slot zijn er milieu- en veiligheidszorgen. Wat als microgolven een effect hebben op ecosystemen of luchtvaart? Volgens critici mogen die vragen niet genegeerd worden.
Revolutionaire ambitie of realistisch plan?
Toch groeit de overtuiging dat zonne-energie uit de ruimte meer is dan een verre droom. Recente ontwerpen van ESA en NASA tonen aan dat de basisprincipes werken. Als Europa technologische, financiële en beleidsmatige hindernissen weet te overwinnen, kan dit project uitgroeien tot de sleutel van een fossielvrije toekomst.
Lees ook: Scenario’s voor een nieuwe wereldorde
