De ruimtevaarorganisatie NASA werkt aan een ambitieus plan om vóór 2030 een kernreactor op het oppervlak van de maan te plaatsen. Deze stap maakt deel uit van de strategie van het Artemis-programma om een duurzame menselijke aanwezigheid op de maan te realiseren.
De snelle groei van ruimteactiviteiten en de stap van korte missies naar semipermanente bases vragen om betrouwbare energie. Omdat het maanoppervlak wisselende licht- en duisternisperioden kent en zonne-energie alleen niet volstaat, richt NASA haar blik op kernenergie als complementaire technologie voor de toekomst van de maanexploratie.
1. Een revolutionair plan van NASA
In augustus 2025 gaf de interim-administrator Sean Duffy van NASA een directe opdracht om de ontwikkeling van een kernreactor op de maan te versnellen. De reactor moet een elektrisch vermogen leveren in de orde van 100 kilowatt, voldoende om een klein maanonderkomen van stroom te voorzien.
Het project is nauw verbonden met het Artemis-programma dat menselijke aanwezigheid op de maan centraal stelt. Een constante energiebron is daarbij cruciaal, omdat het maanoppervlak langere perioden van duisternis kent (ongeveer twee Aardse weken). Zonnepanelen alleen kunnen dan niet voldoende stroom leveren of vereisen grote en zware batterijsystemen.
2. Waarom nucleaire energie?
Zonne-energie is op de maan beperkt door nacht- en schaduweffecten. Tijdens de 14 dagen durende “maannacht” valt de zon weg, waardoor energieopslag via batterijen onaantrekkelijk wordt op grote schaal.
Een kernreactor kan continu elektriciteit leveren, ongeacht zonlicht. Dit maakt het mogelijk om leefruimtes, onderzoeksapparatuur en infrastructuur betrouwbaar te laten draaien. Initiatieven als het NASA-project Kilopower tonen aan dat er al jaren wordt gewerkt aan compacte kernsystemen voor ruimtegebruik.
3. Technische en wetenschappelijke uitdagingen
Het bouwen en inzetten van een kernreactor op de maan kent aanzienlijke technische obstakels:
- Transport: een reactor van 100 kW kan meer dan 10 ton wegen — er is daarom een krachtige lanceer- en landingsoplossing nodig.
- Koeling: zonder atmosfeer is het moeilijk warmte af te voeren; traditionele waterkoeling is niet beschikbaar.
- Autonome installatie: mensen kunnen waarschijnlijk niet direct aanwezig zijn, dus robotica en zelfmontage zijn noodzakelijk.
- Internationaal recht: kernreactoren op de maan roepen vragen op over verdragen, veiligheidszones en eigendom in de ruimte.
4. De toekomst van de maanexploratie
Een kernreactor op de maan is niet alleen een technische innovatie — het is een strategische investering. Voor NASA betekent het een stap richting langdurige basisactiviteiten op de maan en voorbereiding op Marsmissies. Voor de wereldruimtevaart betekent het dat het energie-paradigma verandert: geen korte landingen meer, maar permanente installaties.
Toch blijft het project voortduren in een context van budgettaire druk, politiek en geopolitieke rivaliteit (met name tussen de VS, China en Rusland) en technologische onzekerheden. De volgende jaren zullen bepalen of deze visie realiteit wordt.
Lees ook: Ray-Ban Meta Display: Meta’s eerste bril met scherm en AI-assistent
