Nederland zet een verrassende stap in defensie. De marine krijgt vier nieuwe onderzeeërs die, voor het eerst, kruisraketten kunnen afvuren.
De Orka-klasse vervangt de oude Walrusklasse en wordt gebouwd door de Franse Naval Group. Wat deze vloot bijzonder maakt, is de capaciteit om landdoelen te raken met de Joint Strike Missile – Submarine Launched (JSM-SL), een Europees alternatief voor de Tomahawk. Daarmee schaart Nederland zich bij een select groepje landen dat vanaf zee ver landinwaarts slagkracht kan inzetten.
Een vloot met nieuwe slagkracht
De vier nieuwe schepen krijgen de namen Orka, Zwaardvis, Barracuda en Tijgerhaai. Ze worden gebouwd door de Franse Naval Group en uitgerust met de Joint Strike Missile – Submarine Launched (JSM-SL), een Europees alternatief voor de Amerikaanse Tomahawk. Daarmee kan Nederland doelen ver landinwaarts raken, wat de strategische waarde van de vloot aanzienlijk vergroot.
Naast de bewapening bieden de boten ook verbeterde stealth-technologie. Dankzij moderne diesel-elektrische aandrijving kunnen ze langer onder water blijven en zijn ze moeilijker op te sporen. Nieuwe sensoren en communicatiesystemen moeten ervoor zorgen dat de Orka-klasse niet alleen krachtiger, maar ook slimmer inzetbaar wordt.
Strategische betekenis voor Europa
Met de komst van deze onderzeeërs wordt Nederland een van de weinige Europese landen die kruisraketten vanaf zee kan inzetten. Dat versterkt de afschrikking in de Noordzee en de Baltische regio.
Ook buiten de NAVO-regio kan de nieuwe capaciteit relevant worden. De Orka’s kunnen in theorie opereren in missies verder landinwaarts, bijvoorbeeld in het Midden-Oosten of Azië. Voor de NAVO betekent dit dat Nederland meer verantwoordelijkheid kan nemen in gezamenlijke operaties – iets waar bondgenoten al langer op aandringen.
Internationale reacties
Binnen de NAVO past de komst van de Orka-klasse onderzeeërs bij de recente afspraken dat alle lidstaten meer moeten bijdragen aan de gezamenlijke verdediging. In de Hague Summit Declaration (2025) benadrukken de lidstaten hun inzet voor collectieve veiligheid en het belang van eerlijke verdeling van lasten (burden sharing). Voor Nederland sluit de investering in kruisraketcapaciteit direct aan bij dat bredere NAVO-kader.
Die inzet sluit aan bij de bredere discussie over defensie-uitgaven binnen de alliantie. In 2024 gaf Nederland ongeveer €19,9 miljard uit aan defensie, goed voor 2,0% van het BBP en daarmee precies de door de NAVO afgesproken norm. Volgens de NAVO is het cruciaal dat alle lidstaten bijdragen aan de collectieve afschrikking en slagkracht, zeker in de huidige geopolitieke context. Inmiddels voldoen 23 van de 32 NAVO-landen aan die norm.
Klein land, grote impact
De Orka-klasse markeert een nieuwe fase voor de Nederlandse krijgsmacht. Met de combinatie van stealth (techniek), moderne sensoren en kruisraketten beschikt de marine straks over een capaciteit die tot nu toe ondenkbaar was.
Of de investering politiek onomstreden blijft, valt af te wachten. Maar één ding is duidelijk: Nederland zet zichzelf opnieuw op de kaart als militaire innovator binnen Europa.
Lees ook: De Belgische defensiesector pakt uit op de Paris Air Show
