Sinds die eerste verkoop zijn digitale kunstenaars en AI-programma’s een vaste waarde geworden in het aanbod van veilinghuizen als Sotheby’s en Christie’s. De Turkse mediakunstenaar Refik Anadol behaalt regelmatig zes- en soms zelfs zevencijferige bedragen met zijn datagestuurde werken. Zijn installaties combineren algoritmes met visuele patronen die ontstaan uit miljoenen datapunten.
Toch zijn de verhalen over robots die schilderijen verkopen voor meer dan een miljoen dollar uitzonderlijk. Berichten over een zogenaamd door een robot gemaakt portret dat bij Sotheby’s een miljoen opbracht, zoals vermeld op Decrypt, blijken vaak eerder marketinggedreven dan representatief voor de markt.
Een kwestie van auteurschap en eigendom
De opkomst van AI-kunst heeft ook juridische en ethische vragen opgeroepen. Wie is de echte maker van een kunstwerk dat door een algoritme werd gegenereerd? De programmeur, de kunstenaar die het systeem aanstuurt, of de machine zelf?
Volgens The Guardian hebben duizenden kunstenaars geprotesteerd tegen veilingen van AI-werken waarvan de algoritmen getraind werden op beelden van bestaande kunstenaars zonder toestemming. De discussie over auteursrechten en intellectueel eigendom is nog lang niet beslecht, en veel experts vrezen dat een deel van de hype rond robotkunst op juridische onzekerheden berust.
Wat bepaalt de waarde?
De waarde van AI-kunst wordt niet enkel bepaald door technologie, maar ook door context en herkomst. Een werk dat in een prestigieus veilinghuis verschijnt, profiteert van de naam van de maker of het merk dat het presenteert. Zonder die reputatie blijven prijzen doorgaans beperkt.
Volgens marktanalisten van Artnet weerspiegelt de waarde van AI-werken vooral de fascinatie voor technologische innovatie. De meeste kopers beschouwen deze stukken minder als traditionele kunst en meer als verzamelobjecten of investeringen in digitale geschiedenis.
Tussen kunst en experiment
AI-kunst heeft zich intussen stevig gevestigd in de moderne kunstscene, maar een miljoenensucces blijft de uitzondering. De markt bevindt zich in een experimentele fase waarin technologie en creativiteit elkaar aftasten.
Een robot die een schilderij maakt, is op zichzelf geen garantie voor waarde. De prijs wordt bepaald door zeldzaamheid, herkomst en culturele impact. Voor verzamelaars blijft daarom het klassieke advies gelden: koop met verstand en niet enkel met nieuwsgierigheid.
Lees ook: Is goud nog steeds een slimme investering in 2025?
